Piet Mondriaan schreef vrij veel over zijn kunst en over de Stijl-beweging. Hij deed dat onder andere in het blad De Stijl. Veel van die artikelen zijn op internet terug te vinden op International Dada Library. Het artikel ‘De Nieuwe Beelding in de Schilderkunst’ staat bijvoorbeeld op http://sdrc.lib.uiowa.edu/dada/De_Stijl/001/001/pages/002.htm

Jammer is dat Mondriaan niet erg goed kon schrijven en zich ook vaak vergiste in zijn stellingnames, hij was nu eenmaal een betere schilder dan schrijver of filosoof. Later is aangetoond dat hij veel van zijn in onze ogen vage opvattingen ontleende aan allerlei niet erg bekende Indiase goeroes. Bovendien doen zijn stukken nu wat ouderwets aan, wat uiteraard ook te maken heeft met zijn taalgebruik. Je kunt hem hier geen verwijten over maken, hij schreef nu eenmaal voor zijn eigen tijd en niet voor de onze.

Wanneer u in uw klas aandacht wilt besteden aan Mondriaan is het verstandig om zijn opvattingen aan onze tijd aan te passen. Dit motiveert de leerlingen meer. Wij kunnen u hiervoor materiaal bieden. Sinds 2002 biedt ons bedrijf aan scholen aangepaste, verbeterde en verkorte versies van werken van beroemde filosofen of van andere schrijvers voor gebruik in de hogere klassen van het vwo. Wij hebben een computerprogramma ontwikkeld (Revison) dat van alle grote schrijvers, filosofen en kunstenaars aangepaste versies kan leveren zonder dat aan de intentie van de grote figuren wordt getornd. U kunt ervan verzekerd zijn dat hun opvattingen correct voor het voetlicht komen. Alleen bij evidente fouten of vergissingen zorgen wij voor verbeteringen.

Ook van een aantal werken van Mondriaan hebben we zo’n herschreven versie gemaakt. Hierbij volgt een klein voorbeeld. Eerst geven we u het begin uit Mondriaans artikel ‘De Nieuwe Beelding in de Schilderkunst’, met daaronder onze herschreven, veel kortere versie.

  1. Piet Mondriaan: ‘De schilderkunst – in wezen éen en onveranderlijk – heeft zich steeds in zeer onderscheidene uitingen geopenbaard. De achter ons liggende kunstuitingen – die zich als zooveele stijlen kenmerken – onderscheiden zich slechts van elkander door oorzaken van stijl en plaats waar zij in wezen éen zijn. Hoe verschillend ook in verschijning kwamen zij toch alle uit éenzelfde bron voort: uit het u n i v e r s e e l e, uit het diepste wezen van al het bestaande. Daardoor vertoonen alle historische stijlen éen gemeenschappelijk streven, n.l. om het u n i v e r s e e l e tot uitdrukking te brengen.’

  2. Onze verkorte en verbeterde versie: ‘De schilderkunst verandert. Iedere schilder schildert nu eenmaal anders. Ook vroeger was dat zo. Toch proberen schilders altijd hetzelfde te bereiken: iets algemeens.’

U ziet dat we Mondriaans verwarrende en ongelukkige vergelijkingen van schilderkunstige uitingen met ‘openbaring’, ‘bron’ en ‘geboorte’ eruit hebben gewerkt. Dit leidt tot onnodige misverstanden die voortkomen uit Mondriaans gebrekkige en gedateerde opvatting over kunst als een ‘wezen’. Wilt u meer informatie of digitale toezending van onze catalogus: stuur ons een e-mail!

Sinds 8 april is de Gidsgame in de lucht, tot groot plezier van spelers en volgers. In dit nummer vindt u een vrolijke proeve van het feuilleton en het zogenaamde rand-programma. Zie voor het complete experiment gidsgame.nl.

Kees ’t Hart publiceert vanaf 1988 bij Uitgeverij Querido romans, gedichten en essays. Hij schrijft recensies en essays voor De Groene Amsterdammer en kreeg de J. Greshoffprijs voor zijn essaybundel Het gelukkige schrijven. In juli verschijnen de roman De ziekte van Weimar en de dichtbundel Memoires van een jongen.

Meer van deze auteur