Moed, kameraadschap, eer, en dan dat motto: ‘Eén voor allen, allen voor één.’ Samen met de aanstekelijkheid van degengevechten, één hand op de rug, en de zwierige hoed met pluim, al even doodsverachtend, moeten deze drie ingrediënten van de roman De drie musketiers van Alexandre Dumas sinds de verschijning in 1844 een magische uitwerking hebben gehad. Want al is die roman altijd als populaire lectuur weggezet en nooit tot de officiële literaire canon doorgedrongen, er zijn weinig boeken die zozeer tot de verbeelding hebben gesproken en dat nog altijd doen. Niet alleen wordt De drie musketiers telkens weer herlezen, het wordt ook nog steeds door nieuwe generaties ontdekt, en er zijn tientallen verfilmingen, een musical (Joop van den Ende!) en een videospel van gemaakt. Alleen de Bijbel heeft een grotere impact op de westerse cultuur gehad, zo lijkt het haast, en de vraag dient zich aan of we zo hartstochtelijk naar moed, kameraadschap en eer verlangen omdat er in het moderne, op productiviteit gerichte leven dat we leiden geen plek meer voor is.

Toen bleek dat de spraakmakende theatergroep De Warme Winkel dit jaar de Amsterdamse Bos-voorstelling baseert op De drie musketiers, was de redactie van De Gids meteen enthousiast over een samenwerking. Wat de acteurs in het Amsterdamse Bos gaan doen, het spektakel dat ze daar teweeg zullen brengen, wilden wij in ons tijdschrift met woorden laten plaatsvinden. Onmiddellijk voelden we ons aangesproken door het motto ‘Eén voor allen, allen voor één’ (zowel bevrijdend als beklemmend) en betoverd door dat overtuigende getal drie.

Hoezeer de roman De drie musketiers van Dumas nog leeft, bleek toen we schrijvers en dichters vroegen een bijdrage aan dit themanummer te leveren. Iedereen zegde gretig toe, als was het een uitdaging voor een duel met floret. Geniet en laat je meeslepen door de verhalen, gedichten, essays en tekeningen van Anne Eekhout, Daan Heerma van Voss, Han van der Vegt, Lodewijk Verduin, Auke Hulst, Maarten Asscher, Hannah van Wieringen, Giuseppe Minervini en Wytske Versteeg.

Roel Bentz van den Berg en Edzard Mik, namens de redactie