melancholia generosissima Dureri 
    De grote graszode, aquarel, Albrecht Dürer – De akelei, Ida Gerhardt

In 1503 spitte Albrecht Dürer een graszode uit
schilderde grasaren, paardenbloemen en ander kruid

tinten groen en glans
als een opschorting
het kijken dat blijft hangen
aan licht uit oogloze tijden
in waterverf gedroogd
en onderweg naar later

Ze waren zorgvuldig
hun wezen waardig
op gelijke hoogte
tussen doek en oog gelegd

Libel

Eerder had Dürer prominent vooraan
in de rechterbenedenhoek –
Maria met het Kind erboven op een bankje in het gras
en hoger in de lucht een proeve van Drie-eenheid –
een libel gegraveerd

haar ronde vleugels pront
het lange lijfje ontspannen neergevlijd

Ze is al vijf eeuwen
groter dan Dürers monogram



Bermschermen
    Wilde peen (Daucus Carota)

Hun crèmewitte vlakjes
her en der een kantelend in de wind
tapijtjes voor lichtpotige gevleugelden

licht wordt vol onthaald
daalt zoet af tot in de wortels
vouwt uitgebloeide kristalstralen
tot teergroene nestjes en knuistjes
en werkt gestaag aan nieuwe schermen

schijnbaar fragiel
eigenzinnig wiegend
tussen oog en berm



Herbarium

Hoe landlagen hele wouden tot kool droogden
ze versteend in moerassen en op oceaanbodems liggen lieten
als opgeborgen en vergeten

geen denken is ooit omvattend of weids
geen blik diep of breed genoeg om te schouwen
wat rest van lichtslorpende bladeren
sapdragende nerven en takken
alles samen tot heelalzwarte zwaarte geperst
rijk aan tijd

Aantekeningen

De titel ‘melancholia generosissima Dureri’ verwijst naar melancholia generosa, een van de twee vanouds bekende vormen van melancholie, en hier in de overtreffende trap: ‘Albrechts friend Philip Melanchton (his own name meant black earth) spoke of melancholia generosissima Dureri, Dürer’s most noble melancholy, as if it were a binomial; a species or a virus. A glorious dis-ease of genius. Far from a depressive condition, this was a positive, creative state. An artistic ambition, an intellectual intent.’ (Philip Hoare, Albert and the Whale, 4t Estate London, 2021, p. 121, naar de Dürer-biografie van Erwin Panofsky)

In hetzelfde verband en over Dürers bekende gravure ‘Melencolia I’: ‘[…], it should not be overlooked that melancholy, viewed from a humanist perspective, represented a badge of geniality and the highest degree of creativity. Dürer related this assessment of the melancholic temperament to himself, to his work and indeed to every creative artistic endeavor.’ (Christof Metzger, Albrecht Dürer, Albertina Prestoel, catalogue of the 2019-2020 exhibition, p. 362)

Herlinda Vekemans publiceerde sinds 2005 vijf dichtbundels bij Poëziecentrum, Gent. Haar meest recente bundel is Appelblauwzeegroen (2022). Ze werkt aan het Interfacultair Instituut voor Levende Talen van de KU Leuven en geeft er cursussen medisch en academisch Engels aan studenten en biomedisch onderzoekers.

Meer van deze auteur