Is er iets in uw leven waarvoor u de volle verantwoordelijkheid neemt?

Bij de volle verantwoordelijkheid denk ik meteen aan een kind, een plant of een dier. Ik heb geen kind en ook geen dier en de planten die ik af en toe koop gaan altijd dood, voor mij het bewijs dat ik geen verantwoordelijkheidsgevoel heb. Toch wil ik de verantwoordelijkheid niet buiten mij om plaatsen of afschuiven op andere mensen, dat lijkt me onverantwoord. Ik neem daarom de verantwoordelijkheid voor mezelf, wat al net zo onverantwoord is.

Hoe ga je/moet men iets vinden/onderzoeken waarvan je niet weet/wij niet weten wat het is?

Kijken en voelen. Zwijgen en het beschrijven. Luisteren en erbovenop gaan liggen.

Hoe leeft u? En hoe moeten wij leven?

Hier komt het verantwoordelijkheidsgevoel weer om de hoek kijken. Ik kan anderen niet gaan vertellen hoe ze moeten leven. Ik hou me vaak bezig met de vraag hoe we moeten leven, hoe ik zelf moet leven. Ik ben bijvoorbeeld voor zoiets abstracts als een multiculturele samenleving, maar als ik in mijn eigen vriendenkring kijk is daar amper iets multicultureels aan. Het is heel makkelijk om ideeën te hebben over wat goed is en wat fout en hoe de dingen zouden moeten zijn, maar uiteindelijk omgeef je je met mensen die hetzelfde zijn als jij bent. Die hetzelfde doen of hetzelfde denken.

Als ik dus antwoord zou moeten geven op de vraag hoe wij moeten leven zou ik zeggen: minder gemakkelijk. Of, om terug te komen op de vorige vraag: kijken en voelen, etc.

Welk eten vindt u onethisch?

Het eten van tonijn. Dat heb ik voor mezelf bedacht. Ik ben ook vegetarisch omdat er zoveel rommel in vlees wordt gespoten. Maar het eten van tonijn (of andere bedreigde diersoorten) vind ik onethisch omdat we onze eigen behoeften dan boven de behoeften van de natuur stellen.

Wat vindt u uitgesproken mooi, en waarom?

Het slikken van een vrouw vind ik uitgesproken mooi. Als een vrouw praat en ze slikt tussendoor. Of als een vrouw eet en ze slikt. Dat vind ik iets moois hebben, die pauze, dat lichamelijke, het geluid, en een fractie van een seconde neemt het lichaam de houding over, alsof er op dat moment niets anders is dan dat. En daarna gaat alles weer door.

Wat is wat u betreft, als puntje bij paaltje komt, de uiteindelijke grondstof van de werkelijkheid?

Ik denk dat er geen UITEINDELIJKE grondstof of werkelijkheid bestaat. Alle twee die begrippen zijn wat mij betreft enorm rekbaar. Daarom antwoord ik graag op deze vraag met een citaat van Shakespeare: ‘Van dezelfde stof zijn wij als dromen, en ons kleine leven is door slaap omringd.’

Wat is de gevaarlijkste illusie die mensen kunnen koesteren?

Denken dat het beter wordt, allemaal. (Iedere illusie kan zich ontpoppen tot een groot gevaar.)

Wat verstaat u onder fatsoen?

Elkaar behandelen als gelijken. Weten dat niets echt van jou is, zelfs jij niet.

Wat zou u veranderen aan uw leven als er onomstotelijk en algemeen geaccepteerd wetenschappelijk bewijs bestond van een hiernamaals?

Ik zou niets veranderen, maar hopelijk zou ik minder bang zijn voor de dood. Al lijkt me het hiernamaals ook afschrikwekkend. De beperking van het leven werkt zowel benauwend als bevrijdend. Als het hiernamaals bestaat zal het wel een plek zijn waar het bewustzijn geen rol speelt. (Goddelijk, dus.)

Welk ledemaat zou u willen opofferen voor de goede zaak? Welke goede zaak?

Ik zou mezelf liever helemaal opofferen dan een enkel ledemaat, ik ben vrees ik een laf mens. Jezus heeft zichzelf ook opgeofferd voor een goede zaak. Wat blijkt? Die goede zaak is heel zo’n goede zaak niet. Ik zou dus wel kunnen zeggen dat ik mezelf zou opofferen voor de wereldvrede (bij garantie van boven de 80 procent), maar ik denk dat ik eerder zou kiezen voor bijvoorbeeld: schoon drinkwater voor iedereen.

Wat is voor u/voor jou altijd de grote vraag in het leven (geweest)?

Is er iemand die het begrijpt?

Maartje Wortel is schrijver. Ze woont en werkt in Amsterdam. Haar debuut werd bekroond met de Anton Wachterprijs. Ook ontving zij de BNG Bank Literatuurprijs voor haar oeuvre. Haar laatste boekje heet De groef. Daarin beschrijft ze haar wandelingen door het Oosterpark met vriendin Niña Weijers

Meer van deze auteur