Redactioneel
06:45
Als een groot levend wezen hurken we tegelijk op het koude asfalt. We zijn met een paar honderd. Er hangt iets in de lucht vandaag, de organisatoren zijn nerveuzer dan normaal en wijzen ons door hun megafoons op onze plaatsen zonder een uitleg of een waarom.
Jij daar, jij hier! Dichter bijeen! Aansluiten!
De koplampen van voorbijrijdende auto’s versterken de desolate sfeer en hun aanhoudende claxonnade hoont ons de weg af: Teueuheutttt, zeuren ze.
De standpunten in de maatschappij verharden, de kranten schrijven negatief over ons. Enkel onze kleine groep vredesaanhangers is nog tegen wat ze noemen de niet te voorkomen oorlog.
Ik leg een stuk plastic op de grond voor ik ga zitten, anders worden mijn broek en billen nat en krijg ik de komende dagen pukkels en uitslag. Dat wist ik in het begin niet, tot ik een van de deelnemers een kussentje zag neerleggen. Dat gaat mij wat ver, maar een dik plastic vind ik wel verantwoord.
06:58
Het blijft lang donker. Waarom moeten we altijd zo vroeg in de ochtend beginnen met protesteren! Strategisch is dat het beste, ja, ik weet het. Ik vraag me allang niet meer af waarom ik meedoe. Ik volbreng. Mijn vrouw was voortrekker, een echte pacifist die geloofde in de zaak, en ik volgde haar overal. Nu zet ik haar werk voort bij zowat elke betoging — waar het ook over gaat — om het geweldloze te propageren.
Toen wij indertijd begonnen, jaren geleden, was iedereen juist fier herkend te worden. Daarmee zei je: ik ben tegen, tegen wapens, tegen geweld of tegen de regering, wat ook. Deelnemers tegenwoordig zijn onherkenbaar omdat alles wordt gefilmd en iedereen zit weggedoken onder een regenjack met capuchon in een te grote maat vanwege de dubbele of driedubbele laag sweaters, jumpers, pulls, en dat niet tegen de kou, maar voor wanneer de ME’ers hun geduld verliezen en naar huis willen en erop los beginnen slaan. Dan vangt de dikke kleding de stokslagen een beetje op.
Wij zitten opeengepropt. Het zal nu niet lang meer duren, let maar op. Zo meteen sluiten we de laatste rijbaan af en staat alle verkeer stil.
We krijgen de opdracht ons te herschikken en naast me zie ik het liefste gezicht sinds jaren verschijnen. Een jonge vrouw die naast me komt zitten en me lachend aankijkt vanonder de veel te ruime capuchon van haar elegante regenjas. Er is iets met haar ogen, ze lijkt op mijn kleindochter of doet me aan haar denken.
‘Ik ben Lisa,’ zegt ze, ‘vandaag protesteer ik voor het eerst mee.’ Ze haalt de neus een paar keer op van de kou, drijfnat, en de dag moet nog beginnen.
‘Aangenaam, ik ben Peter, oudgediende,’ antwoord ik spottend.
‘Oud?’
‘Vierenzeventig, en mijn achtentwintigste geweldloze protestbijeenkomst.’
‘Wauw! En nog steeds idealist?’
‘Ik ben een van de laatst overgebleven cowboys.’
‘Dat klinkt romantisch.’
‘Is er wat tegen romantiek?’
‘Nee, het komt naïef over.’
‘Dat ben ik wel, ja.’
‘Wel met veel ervaring!’
07:08
De organisatoren lopen heen en weer en schreeuwen irritant. Abnormaal. Er gaat iets mis, voel ik.
‘We moeten dichter aanschuiven,’ zeg ik tegen mijn nieuwe buurvrouw, ‘dan kan de ME er moeilijker door om ons met de wapenstok te slaan.’
Lisa schrikt. Ze heeft zich geen voorstelling gemaakt van wat komen gaat. Zij is ook naïef, net als ik, maar dat zeg ik niet en ik probeer haar af te leiden.
‘De helft van de tijd zit je hier maar en weet je niet hoe het ervoor staat. Plots gebeurt er iets en dat is het moeilijkste moment: je moet rustig blijven en niet opgefokt raken. Ze willen dat je uit je rol valt en geen echte pacifist blijkt te zijn, dat lokken ze uit, zoals een vegetariër die in een dronken bui worst gaat eten. De pers pakt je meteen op de foto. Dus zorg dat je sterk blijft.’
De donkere ME-bussen worden strategisch opgesteld om onze vluchtwegen te blokkeren. ‘Indammen’ heet dat in vakjargon. Zwartgeklede gestaltes met gele schouderstukken springen naar buiten met zware handschoenen, helm en schild. Meteen chargeren ze. Hun lange knuppels gaan omhoog en meppen. Er wordt niet onderhandeld, het gaat snel en meedogenloos. Duwen en trekken. Stuk voor stuk worden mensen opgetild en afgevoerd. Ons kordon breekt. Links en rechts slaan betogers op de vlucht, bang voor de agressie. Er is bloed, er wordt gehuild. Lisa krijgt een klap tegen haar slaap en gaat neer. Haar wenkbrauw zwelt op, haar ogen staan bedroefd. De vrouw naast haar is ook geslagen.
‘Loop met me mee,’ schreeuw ik tegen de vrouwen, ‘ik woon vlakbij, daar kan ik jullie verzorgen.’
08:12
Thuis zitten ze op de rand van het bad, ik heb hun wonden schoongemaakt en sta nog met een dot watten in de hand. Ze zijn verslagen en teleurgesteld. Het ging te snel om het allemaal goed te beseffen.
‘Waarom bent u nog steeds pacifist?’ vraagt de andere vrouw aan me.
‘Dat heb ik me dikwijls afgevraagd. Het is geen geloof, ook niet in een betere wereld, want die komt pas als iedereen meedoet en dat zal nooit gebeuren. Ik heb geen overtuiging, geen politiek. Ze zeggen dat als de oorlog uitbreekt de politiek gefaald heeft, maar dat is een fabel, want politici gebruiken geweld in hun woorden, in hun wereldbeeld, actief of passief. Het is ook geen filosofie… Het is eenvoudigweg wie ik ben, altijd al, simpel, ik weet niet hoe het anders zou moeten.’
‘Nou, ik heb het wel gezien,’ zegt de tweede vrouw, ‘ik ga naar huis.’
‘Ik niet,’ zegt Lisa, ‘ik ga door, ik wil verder, net als Peter.’
Ik wist het, ze lijkt op mijn kleindochter, ze doet me aan haar denken. Er is weer toekomst. ¶
Essay
Gewetensbezwaren.
Beeld
Ik denk dat ik in zekere zin idealistisch ben
Poëzie
Jij was het, deze, naar ons vernoemde
Essay
Verzet tegen de oorlogsretoriek
Open oproep: Waarom ben ik pacifist?
Rubberhamer
Essay
Voetafdruk van een wrokkige god
Essay
Dieser Krieg ist nicht unser Krieg
Poëzie
De onaantastbaren
Open oproep: Waarom ben ik pacifist?
Twee beschuitjes als diner
Essay
Een vergeten vrede. Drie beelden
Beeld
Pacifisme
Eenzame avonturen
Het danshuis
Polarisatie, oorlog en samenleven
Als het regent in Noord is dat de schuld van Femke
Poëzie
Laatste Woorden
Essay
De stralende kracht van een visioen.
Poëzie
Gedichten
Surinaamse dagen
Mentale luiheid, innerlijke weerstand of toch meertaligheid?
Lettertype
POINTER (PEACE)
Open oproep: Waarom ben ik pacifist?
Twee gedichten
Open oproep: Waarom ben ik pacifist?